Neden meal değil de çeviri ya da hangi meal doğru
Tefsir ilmi gibi Meal de başlı başına bir ilimdir, uzmanlık ister. Ve
benim için Mealcilik ‘otuz yıllık’ meslek haline gelmiştir. İnsanlar soruyor;
onlarca meal var, hepsi birbirinden neden farklı ve hangisi doğru? Bu
durum; meal sahiplerinin Türk diline hakimiyeti, kelime zenginliği veya
fakirliği ile ilgili bir şeydir diye düşünüyorum. Burada aslolan; insanların
konuşma, yazma, anlama diline hitabedebilmek ve çevirinin/mealin dilini,
halkın genel kültürü ve anlayışı ile uyumlu hale getirebilmektir. Onun için
‘bu çeviri’ doğru ‘diğer mealler’ yanlıştır görüşüne katılmıyorum. Kişi hangi
Meal kendisine hitabediyorsa -çelişkisiz olmak koşuluyla- onu okumalıdır.
Önemli olan kişinin Meallerde kullanılan dili anlıyor olmasıdır. Mealleri
karşılaştırarak okusun. Zaten çelişkiler bu şekilde kendiliğinden ortaya
çıkar. Kişinin kendisi de bu çelişkiyi açıkça görür. Arapça bilmese de kalbi
o çelişkiyi onaylamaz. “Kur’an tercüme edilemez” diyenler; insanlar bir kişinin
tercümesine kapılmasınlar diye bunu söylemiş olabilirler. Ama okuyucu
bilirse ki: Çeviri demek yüzde yüz doğru demek değildir, sorun
olmaz. “Mealler eksiktir/yanlıştır” iddiasının sakıncaları Çevirilere ‘Meal’
deme anlayışını getirmiştir. İnsan, Allah’ın hitabından dünyadaki imkanlar
ölçüsünde ve kendi gücünü kullanarak azami derecede istifade etmeye ve
anlamaya çalışır. Kur’an-ı Kerim’in geldiği zamanda da insanlar bu
çerçevede anlayabiliyordu. Bazı alimler Çeviri kelimesiyle Allah’ın hitabının
yüzde yüz anlaşılmasını düşünmüşler, ancak; insan imkanları buna
elverişli olmadığı için, Çeviri yerine Meal demişlerdir. Bana göre Çeviri de
insanın imkanı kadar anlayabildiği şeylerdir. Çeviriyi böyle tanımlarsak
Çeviri veya Meal denmesinde herhangi bir sakınca yoktur. Onların Meal
diye kastettiği şeye ben de Çeviri diyorum. Dolayısıyla bu Çeviri aynı zamanda
bir Meal’dir. Allah’ın hitabından dünyadaki imkanlar ve gücümüzün
yettiği kadar anladığımız şeylerdir.
____________________________
[*] “İniş Sırasına Göre Kur’an, Akıl ve Bilim Işığında Türkçe Çeviri” adlı eserin SUNUŞ yazısından.
Bir cevap yazın